Ο βασικός λόγος που έχει συμβάλλει στην επικράτηση αυτών των ποικιλιών για τη δημιουργία καλλωπιστικού χλοοτάπητα έχει να κάνει κυρίως με την σχετικά αναπτυγμένη ικανότητά τους να ανταπεξέρχονται υπό προϋποθέσεις ευκολότερα στις καταπονήσεις εξ αιτίας των κλιματολογικών -κυρίως ξηροθερμικών συνθηκών- που επικρατούν στην ελληνική χερσόνησο. Επιπροσθέτως, ένα από τα μεγάλα τους πλεονεκτήματα σχετίζεται με τη δυνατότητα που έχουν να επιβιώνουν σε διάφορα ελληνικά εδάφη, τα οποία δεν χαρακτηρίζονται από υψηλή γονιμότητα ή καταλληλότητα οξύτητας. Η ιδανική τιμή του εδαφικού pH για τη Festuca arundinacea είναι περί το έξι (6), αλλά μπορεί να επιβιώσει και σε πιο όξινα ή αλκαλικά εδάφη. Ομοίως, εκδηλώνουν μία σχετικά καλή συμπεριφορά σε λίγο αυξημένη αλατότητα εδάφους, αλλά γενικά συνιστάται να αποφεύγεται η εγκατάστασή τους σε χώρους όπου το έδαφος ή το νερό αντιμετωπίζει προβλήματα αλατότητος.
Σήμερα έχουν δημιουργηθεί αρκετές ποικιλίες της συγκεκριμένης φεστούκα. Στις ΗΠΑ έχει επενδυθεί πολύς χρόνος και κεφάλαιο στην προσπάθεια να προσφερθούν στο καταναλωτικό κοινό προϊόντα με περισσότερο βελτιωμένα χαρακτηριστικά. Σε γενικές γραμμές η φεστούκα η καλαμοειδής περιλαμβάνει ποικιλίες με έντονη διάπλαση όταν αναπτυχθούν, ενώ το χρώμα τους προσδιορίζεται από αποχρώσεις του στιλπνού πράσινου και διατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Πολλαπλασιάζονται με σπόρους των οποίων η αναλογία προς την επιφάνεια εδάφους είναι περίπου τεσσαράμισι κιλά ανά εκατό τετραγωνικά μέτρα (4,5 Kgr/100 m2) για τις ελληνικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και χρειάζονται το περισσότερο μιάμιση εβδομάδα προκειμένου να βλαστήσουν. Ο πιο κατάλληλος χρόνος σποράς για την Ελλάδα είναι από τις αρχές Μαρτίου έως αρχές Μαΐου ή από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τέλη Νοεμβρίου. Κατά τη γνώμη μας για την ηπειρωτική Ελλάδα η ιδανική εποχή είναι ο Οκτώβριος. Βεβαίως, αντί για σπορά μπορεί να δημιουργήσουμε μία έκταση με γκαζόν χρησιμοποιώντας έτοιμο στρώμα χλοοτάπητα, το οποίο εάν πληροί τις σωστές προδιαγραφές μπορεί να εγκατασταθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους αποφεύγοντας όσο μπορούμε τις περιόδους με ακραία κλιματολογικά φαινόμενα (πχ υπερβολική ζέστη).
Οταν γίνεται σπορά καλό θα ήταν να μην υπερβαίνει την προαναφερθείσα δοσολογία διότι κάτι τέτοιο πιθανώς θα δημιουργήσει μελλοντικά προβλήματα στην πύκνωση και υγεία του γκαζόν. Η φεστούκα έχει την ιδιομορφία να πυκνώνει με αδέλφωμα, δηλαδή όσο περνάει ο καιρός εκφύονται όλο και περισσότερα φύλλα από τη βάση κοντά στην επιφάνεια του εδάφους ώστε να δημιουργούνται ευθυτενείς συμπαγείς δέσμες πλατιών φύλλων. Οταν το αδέλφωμα αρχίζει να γίνεται υπερβολικό προτείνεται η χρήση μηχανήματος καθέτου κοπής (vertical cut mower) παράλληλα με τη χλοοκοπτική. Επιπροσθέτως, πολλές ποικιλίες έχουν την τάση να δημιουργούν σημαντικές ποσότητες άχρηστου οργανικού υπολείμματος (thatch) το οποίο πρέπει να απομακρύνεται με αποβρύωση τουλάχιστον μία φορά την άνοιξη κάθε έτους (βλ. τα διάφορα ποικίλα σχετικά άρθρα μας για την αποβρύωση, την εξαέρωση, την εξαραίωση και καθαρισμό γκαζόν, το thatch κλπ).
Το ριζικό σύστημα
Τα γκαζόν που προέρχονται ειδικά από την απ’ ευθείας σπορά των ποικιλιών της συγκεκριμένης φεστούκα δημιουργούν ένα ριζικό σύστημα τα οποίο είναι αρκετά ισχυρό και βαθύ. Τα πρώτα περίπου σαράντα εκατοστά είναι χρήσιμο να διατηρούνται γόνιμα, ασυμπίεστα και όσο το δυνατόν νοτισμένα. Ομως οι ρίζες από τους σπόρους μπορούν να φθάσουν βαθύτερα και σε κάποιες ποικιλίες εάν το επιτρέπει το εδαφικό υπόστρωμα δύνανται να κατέλθουν ακόμα και περισσότερο του ενός μέτρου. Αυτό το ισχυρό ριζικό σύστημα βοηθάει τη Festuca arundinacea στο να αντιμετωπίζει διαχρονικά με μεγαλύτερη επιτυχία τις έντονες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, αλλά δε σημαίνει ότι αρέσκεται να εκτίθεται επί μακρόν σε ξηροθερμικές συνθήκες. Οι πολύ υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με ανώμαλη προσαρμογή στην έκθεση της ηλιακής ακτινοβολίας προξενούν έντονο στρες που ενδέχεται να προκαλέσει αντιαισθητικούς καστανοκίτρινους μεταχρωματισμούς, ενώ οι θερμοκρασίες του ελληνικού χειμώνα είναι μάλλον κατάλληλες για να πάρει πιο θελκτική όψη. Εξ άλλου οι ποικιλίες της Festuca arundinacea είναι ψυχρόφιλες, δηλαδή αρέσκονται σε θερμοκρασίες σχετικά χαμηλές (ιδανικές περίπου από δεκαπέντε έως είκοσι πέντε βαθμοί Κελσίου) και όχι σε θερμοκρασίες που αναπτύσσονται τους θερινούς μήνες. Βέβαια, οι πολύ χαμηλές ατμοσφαιρικές θερμοκρασίες παρατεταμένου παγετού υπό του μηδενός ειδικά στη βόρειο Ελλάδα όταν ξεπεράσουν περίπου τους μείον επτά βαθμούς Κελσίου μπορεί να προξενήσουν ζημίες και μεταχρωματισμούς στο φύλλωμα, ενώ το χιόνι συνήθως δεν αποτελεί αξιόλογο πρόβλημα αρκεί να μην το φτυαρίζουμε.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και στις έντονες ζέστες στα μέσα του καλοκαιριού στην Ελλάδα η Festuca arundinacea δεν εμφανίζει αξιόλογο ρυθμό αναπτύξεως φυλλικής επιφανείας. Στις άλλες περιόδους και ειδικά την άνοιξη πρέπει να εντατικοποιούνται τα κουρέματα και να μην εγκαταλείπεται το γκαζόν να ψηλώνει υπερβολικά. Το ελάχιστο ύψος κοπής από το έδαφος είναι περί τα δυόμισι εκατοστά (2,5 cm), αλλά το ιδανικό τελικό ύψος είναι περί τα τέσσαρα με πέντε εκατοστά (4 – 5 cm). Επειδή η μακροχρόνια συμπεριφορά της στη σκίαση είναι απλώς ικανοποιητική δεν ενδείκνυται το κούρεμα του σκιασμένου γκαζόν να είναι κάτω από τα περίπου έξι με επτά εκατοστά (6 – 7 cm) διότι τα φύλλα λεπταίνουν πολύ και η πυκνότητα αραιώνει. Ομοίως, περί τα έξι εκατοστά (6 cm) πρέπει να κουρεύεται το χειμώνα, αλλά και το καλοκαίρι όταν επικρατεί καύσωνας.
Ανοχή στην ξηρασία
Αξίζει να τονιστεί ότι η Festuca arundinacea έχει μία σχετικά αυξημένη ανοχή στην ξηρασία. Αλλά αυτή η ανοχή δεν ταυτίζεται με τη διατήρηση υψηλής αισθητικής ποιότητας σε περιοχές όπου η άρδευση είναι ελλιπής και η ατμοσφαιρική σχετική υγρασία χαμηλή. Δυστυχώς, το γκαζόν έχει πολύ αυξημένες ανάγκες σε άρδευση ειδικά στη νότιο Ελλάδα (βλ. το σχετικό άρθρο μας για συντήρηση κήπου και πότισμα γκαζόν).
Στους ελληνικούς κήπους αυξημένες ανάγκες έχει η φεστούκα και σε λίπανση. Η συχνότητα, ο τύπος και η δοσολογία των λιπασμάτων είναι αδύνατο να προσδιοριστούν διότι είναι συνάρτηση των αναγκών εκάστου κήπου. Η λίπανση του γκαζόν πρέπει να γίνεται με εξαιρετικής ποιότητος εξειδικευμένο λίπασμα και όχι με οποιοδήποτε σκεύασμα λόγω της ιδιαιτερότητας την οποία εμφανίζει τόσο όσον αφορά στη συνεχή άρδευσή του, όσο και στην εγκατάσταση και πυκνότητα των φυτών που το απαρτίζουν. Σε γενικές γραμμές πρέπει να εντατικοποιείται από την άνοιξη με τη χρήση λιπάσματος το οποίο θα έχει αυξημένες μονάδες αζώτου βραδείας αποδεσμεύσεως, θα ελαττώνεται την περίοδο με υπερβολική ζέστη και κατόπιν σταδιακά θα περιορίζεται στο ελάχιστο ή θα μεταβάλλεται. Για παράδειγμα όταν ένας χλοοτάπητας είναι υγιής, εγκατεστημένος σε κατάλληλο έδαφος, με επαρκή άρδευση και περιποίηση ενδεχομένως να ικανοποιείται την άνοιξη με τρία κιλά κατάλληλο λίπασμα ανά εκατό τετραγωνικά μέτρα κάθε εικοσαήμερο (3 Kgr/100 m2/20 ημέρες).
Φυτοπαθολογικά προβλήματα
Οσον αφορά στα φυτοπαθολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Festuca arundinacea αυτά είναι αρκετά, αλλά πρακτικά στους ελληνικούς κήπους εστιάζονται σε κάποιες μυκητολογικές προσβολές (πχ πύθιο, φουζάριο, ωίδιο) και σε επιθέσεις εντόμων (πχ αγρότιδα, μηλολόνθη) οι οποίες αντιμετωπίζονται με προληπτική και κατασταλτική χρήση μυκητοκτόνων και εντομοκτόνων. Η καλή συντήρηση ενός χλοοτάπητα κατά κανόνα περιορίζει στο ελάχιστο τις πιθανότητες εκδηλώσεως φυτοπαθολογικών προβλημάτων.
Θα κλείσουμε με ένα ερώτημα το οποίο τίθεται πολύ συχνά. Συγκεκριμένα διερωτάται κάποιος εάν είναι καλύτερη η σπορά ή η εγκατάσταση έτοιμου χλοοτάπητα. Η απάντηση πρακτικά δεν είναι εύκολη γιατί εξαρτάται από τις ανάγκες που θα εξυπηρετεί το γκαζόν, αλλά και τις μικροπεριβαλλοντικές συνθήκες του κήπου. Σε θεωρητικό επίπεδο και σε αντίθεση με το έτοιμο γκαζόν η σπορά έχει το πλεονέκτημα ότι δημιουργεί εκ του μηδενός φυτά προσαρμοσμένα τόσο στο υπέργειο, όσο και στο υπόγειο τμήμα τους καλύτερα στο μόνιμο περιβάλλον που θα ζουν, ενώ μακροχρόνια ίσως παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες. Παρά τη γενική εντύπωση ότι η σπορά είναι μία φθηνή εργασία, αυτό δεν είναι καθόλου ακριβές εάν θέλουμε να γίνει σωστά και όχι προσπαθώντας να εξοικονομήσουμε χρόνο. Επιπροσθέτως, η σπορά έχει το πλεονέκτημα ότι μπορούμε πάντα να γνωρίζουμε επακριβώς την ποικιλία του σπόρου και έτσι εάν μελλοντικά χρειαστεί να γίνουν επισπορές θα δημιουργούν χλοοτάπητα με ακριβώς ίδια χαρακτηριστικά όπως η αρχική εγκατάσταση. Επίσης, το καλά εγκατεστημένο γκαζόν σποράς έχει θεωρητικά μεγαλύτερη ικανότητα να ανταπεξέλθει σε καταπονήσεις λόγω κινήσεων, ζημιών από ζώα ή τοξικότητες. Πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι όταν γίνεται σπορά ο χρόνος που θα χρειαστεί για την πλήρη ανάπτυξη και ασφαλή χρήση του γρασιδιού μας είναι αρκετά μεγάλος και όχι μικρότερος από ένα έτος. Από την άλλη μεριά η σπορά εκτίθεται σε περισσότερους κινδύνους λόγω της δράσεως εντόμων ή άλλων ζώων (πχ μέρμηγκες, πουλιά, γάτες κλπ). Παράλληλα τα φυτά που προέρχονται από σπορά θεωρητικά τείνουν να έχουν μία πιο άγρια συμπεριφορά γιατί ξυλοποιούνται και ανθοφορούν πιο εύκολα ώστε να απαιτούν προσεκτική περιποίηση.
Από την άλλη μεριά το έτοιμο γκαζόν έχει το τεράστιο πλεονέκτημα ότι μεταμορφώνει αμέσως το τοπίο. Συνήθως, δεν συγκροτείται αμιγώς από μία ποικιλία Festuca arundinacea, αλλά είναι μείγμα το οποίο προκύπτει από διάφορους συνδυασμούς και ποσοστιαίες αναλογίες ποικιλιών ή ακόμα και άλλων ειδών. Αυτή η μείξη δεν είναι πάντα και ό, τι καλύτερο λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της φεστούκα. Εάν είναι υγιώς δημιουργημένο, αποκόπτεται με τη σωστή ποσότητα εδαφικού υποστρώματος, έχει αναπτυγμένο ριζικό σύστημα που το συγκρατεί γερά και δεν μας παραδίδεται υπό την επήρεια λιπασμάτων ή φαρμάκων μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια τουλάχιστον στον μισό χρόνο πιο γρήγορα από την περίπτωση της σποράς. Θεωρητικά έχει πιο εξευγενισμένη συμπεριφορά ως προς την ανάπτυξή του.
ΠΗΓΗ: Ανθάνασσα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου